دوشنبه ۲۴ آبان ۰۰ ۱۵:۰۸ ۲۳ بازديد
/آشنايي با دست‌بافته‌هاي ايران/
جلوه فرش‌هاي همدان با قدمتي از دوران مادها
ايسنا/خراسان رضوي از شاخص‌ترين جلوه‌هاي فرهنگ و تمدن ايران مي‌توان به قالي‌هاي بافته شده در كشور اشاره كرد. با نقوش سنتي و اسلامي كه اين فرهنگ همگام با زمانه در حال پيشرفت و نو شدن است، كيفيت نقوش و طراحي قالي ايراني باعث شهرت آن در سطح جهان شده است.
عبدالله احراري، عضو انجمن علمي فرش ايران، در گفت‌وگو با ايسنا به معرفي قالي همدان پرداخت و اظهار كرد: همدان در زمان سلسه مادها پايتخت ايران بود و به تبع از موقعيت خاصي برخوردار بوده است. آن زمان همدان يكي از مراكز تجاري و توليدي عمده فرش بود و تقريبا در فاصله سال‌هاي ۱۸۸۰ تا جنگ جهاني دوم به عنوان مهم‌ترين مركز تجاري و توليدي فرش در غرب ايران پس از شهر تبريز به‌شمار مي‌آمده است.
وي ادامه داد: در همدان توليدات مختلفي صورت مي‌گرفت اما مركز تجارت فرش‌هاي غرب كشور نيز بوده است. از كارگاه‌هاي قالي‌بافي تاريخي اين منطقه مي‌توان به كارگاه شيخ تقي وكيل‌الرعايا، كارگاه سرهنگ حسن رياحي و كارگاه يوسف زنجاني كه از توليدكنندگان قالي اين منطقه هستند نام برد. در كتاب پژوهشي در فرش ايران نيز از آن‌ها نام برده شده است.
عضو انجمن علمي فرش ايران تصريح كرد: كارگاه‌هاي قالي‌بافي اين شهر تا زمان جنگ جهاني دوم و حداقل ۲ دهه اول پس از انقلاب، در شهر همدان فعال بود و آمار قابل توجهي از توليد را نيز به خود اختصاص مي‌داد. البته در ۲ دهه اخير اين كارگاه‌ها به مناطق روستايي همدان توسعه پيدا كرده‌اند. از جمله اين مناطق مي‌توان به منطقه درجزين اشاره كرد كه يكي از مهم‌ترين مراكز توليد فرش همدان است. البته برخي از روستاهاي اين شهر همچون «انجلاس» و «بيك» كه نقش مهمي هم در قالي‌بافي همدان دارد، از نقوش ماهي‌درهم در توليد قالي‌هاي خود استفاده مي‌كنند.
احراري در خصوص ويژگي‌هاي ظاهري فرش همدان خاطرنشان كرد: در ۱۰۰ سال اخير از طرح‌هاي مختلف قالي ايران در توليد قالي همداني استفاده شده است اما ۲ طرح معروف «پرطاووسي» و «خوشه انگوري» همدان در سال‌هاي اخير شهرت بيشتري داشته است. همچنين در مناطق روستايي از طرح‌هاي ذهني‌بافت و ماهي‌درهم آن هم به سبك خاص همدان در بافت فرش‌ها و قالي‌ها استفاده مي‌شود.
وي تصريح كرد: از نظر رنگ‌آميزي بيشتر شاهد استفاده از رنگ‌هاي شاد در قالي‌هاي همدان هستيم و مواد اوليه‌اي كه در سه دهه اخير كاربرد بيشتري داشت، پرز پشمي و تار و پود پنبه‌اي بوده است. قالي‌هاي محلي همدان بيشتر در اندازه‌هاي كوچك و قاليچه است. البته در ۲ دهه اخير توليدكنندگان اين سبك فرش به سمت توليدات تجاري روي آورده‌اند و قالي‌ها در ابعاد ۶ تا ۱۲ متر نيز بافته مي‌شود.
عضو انجمن علمي فرش ايران در خصوص ويژگي‌هاي فني قالي‌هاي همدان اضافه كرد: قالي‌هاي اين منطقه معمولا بين رج شمار ۱۵ تا ۴۰ بافته و شيرازه در هنگام بافت زده مي‌شود. نوع دار آن عموما به جز در مناطق عشايري عمودي و شيوه چله‌كشي از نوع شيوه تلفيقي است. پرداخت پس از بافت انجام مي‌شود و قالي‌هاي محلي و روستايي بيشتر به سبك تك‌پود و تخت‌بافت بوده اما قالي‌هاي تجاري كه اخيرا توليد مي‌شود، از سبك دوپود و نيم‌بافت استفاده مي‌كند. سبك گليم بافي اين شهر نيز سبك پارسي است.
احراري بيان كرد: از طراحان معروف فرش همدان مي‌توان به «شهاب‌الدين كوثري»، «اسحاق ايرانپور»، «ميرزا رضا يگانه»، «علي‌اصغر حسين‌خواني»، «حسن شهيدي» و «محمد گيلاني» اشاره كرد.
وي ادامه داد: در حال حاضر اگر بخواهيم در ارتباط با فرش همدان صحبت كنيم، بايد از فعاليت‌هاي خانه فرش همدان، خوشه فرش اين شهر و فعاليت توليدكنندگاني همچون قاي فروزان احسن نام برد كه هم‌اكنون در قسمت‌هاي مختلف اين شهر فعاليت توليدي دارند.